Arahipun Kongres Basa Jawi, Punapa Taksih Saged Dipunewahi?

BOTEN dangu malih, tiyang Jawi badhe ngawontenaken Kongres Basa
Jawi (KBJ). Sakawit, KBJ IV ingkang dipunsponsori dening Pemda Tk I PropinsiJawa Tengah, DIY saha Jawa Timur lan kagelar ing kitha Semarang wau badhekaadani ing wiwitan wulan Juli 2006. Nanging amargi wontenipun bebendulindhu ageng ing DIY-Jateng, KBJ IV dipunundur cak-cakanipun, dhumawahing wiwitan wulan September 2006.



Kados adat saben, KBJ wau boten namung dipunestreni dening ahli basa Jawi punapadene praktisi basa Jawi saking tigang tlatah ingkang dados punjering mekaripunbasa Jawi, nanging uga dipunestreni tokoh kabudayan Jawi saking Jakartasaha dhaerah sanes, klebet saking mancanagari (Malaysia, Australia, Suriname,Amerika Serikat, Welandi lsp.). Mila saben wonten KBJ, tiyang Jawi sangetrumaos mongkog dene kathah sanget pihak ingkang kagungan kawigatosan inggildhumateng basa Jawi.

Nanging punapa kita cekap kandheg ing raos mongkog kemawon ngawuninganigayengipun KBJ ingkang badha kagelar? Malah leresipun kita miris mangertosi nasibipun basa Jawi ing wekdal punika. Kados ingkang kaserat dening kadang Sucipto Hadi Purnomo, ing ariwarti Suara Merdeka (Minggu, 19/7/2006),KBJ IV saged kawastanan pista andrawina mapag pejahipun basa Jawi. Senadyan dudutan kalawau ketingal ekstrem saha ketingal nggegirisi, nanging radi cundhuk kaliyan kawontenan ing satengahing bebrayan Jawi.

Sampun kawartakaken dening kathah media massa bilih KBJ IV ing taun
punika nelasaken anggaran watawis Rp 7 milyar. Sinaosa anggaran kalawau kapikul dening 3 Pemda Tk I, nanging bab punika boten saged nutupi panganggep yen kongres kasebat dhapur namung mbeborosi. Anggaran ingkang kaginakaken dados kirang tumanja.

KBJ IV ingkang katingal ageng, merbawani lan gayeng, boten selaras kaliyan nasibipun basa Jawi ingkang saya nyenen-kemis. KBJ ingkang sampun kagelar kaping tiga, lan badhe kaping sekawan, sampun nelasaken arta kathah, nanging kawontenanipun basa Jawi tansah mekaten kemawon. Kaibarataken tiyang baris,kawontenanipun basa Jawi sajroning 15 taun punika namung 'jalan di tempat' utawi tetep ajeg. Saupamia wonten kemajengan, boten selaras kaliyan beya ingkang dipunwedalaken. Sampun boten dados rahasia, dudutan-dudutan punapadene rekomendasi ingkang kasusun ing KBJ I, II saha III kadosdene macan ompong.

Ritual Ilmiah

Boten nama ngayawara yen KBJ -klebet KBJ IV ingkang badhe kagelar-
namung mujudaken ritual ilmiah lan kabudayan. Malah kula gadhah pangangep yen KBJ namung mujudaken pentas makalah saha ajang imbal wacana ngengingi kawontenanipun basa Jawi. KBJ boten badhe ngudhari ruwet rentenging basa Jawi, amargi wiwit sakawit sampun salah arah. Sampun saged kapesthekaken yen para priyagung ingkang rawuh ing KBJ, nalika ing kongres anggenipunngendika bab basa Jawi ngantos mumpluk, nanging sasampunipun paripurnaning kongres lan kondur dhateng papanipun nyambut damel, badhe enggal kesupen malih kaliyan nasibipun basa Jawi. Namung para dhosen lan mahasiswa basa-sastra
Jawi ing pamulangan luhur punapadene guru basa Jawi kemawon ingkang taksih enget dhateng nasibipun basa Jawi. Nanging sedherek-sedherek ingkang kasebat kalawau boten gadhah panguwaos saha daya mangaribawani arahing gesangipun basa Jawi.

Wiwit KBJ II ing Batu, Malang, Jatim, leresipun sampun wonten raos kirang sreg menggah cak-cakaning KBJ. Nalika semanten, para pengarang sastra Jawi modheren ingkang rumaos boten kawadhahan aspirasinipun nganggep menawi KBJ namung dhapur proyek, boten kirang boten langkung. Lan kadosdene proyek umumipun, anggaran ingkang sampun kacawisaken kedah telas. Tumanja punapadene boten tumanja, punika boten dados soal. Dening sawatawis sastrawan Jawi, KBJ kaanggep boten saged damel saya majenging basa lan sastra Jawi. Para
sastrawan wau ngraosaken langsung bilih nasibipun tetep dereng ewah, sinaosa basa Jawi sampun kakongresaken. Liripun, yen saestu KBJ wonten asilipun ing madyaning bebrayan Jawi, nasibipun para sastrawan Jawi temtu badhe saya sekeca.

Kangge ngimpun para sastrawan ingkang boten kawadhahan aspirasinipun
ing KBJ, nyarengi KBJ III ing Yogya taun 2001, sawatawis pengarang Jawi ngawontenaken Kongres Sastra Jawi (KSJ) ing Solo. Ing taun 2006 punika,rencang-rencang ingkang rumaos boten katampung aspirasinipun ing KBJ ugi badhe ngawontenaken patemon ing Semarang, tepatipun ing lingkungan Unes,kanthi irah-irahan Kongres Sastra Jawi II.

Gadhah Tujuan Sami

Yen kaupamekaken, KBJ punika kadosdene kendharaan plat abrit,
dene KSJ punika kendharaan plat cemeng. Ewasemanten, kekalihipun gadhah tujuan ingkang sami, inggih punika nedya damel saya saening panggesanganipun basa saha sastra Jawi. Bilih kekalihipun gadhah konsep ingkang benten ngengingi kadospundi anggenipun damel saenipun basa Jawi, bab punika mujudaken bab ingkang limrah ing pasrawunganing tiyang gesang. Kula piyambak ingkang langkung selaras kaliyan idhe-idhenipun para panyengkuyung KSJ, ugi mawas yen KBJ saya tebih lampahipun kaliyan pepinginan nguri-uri punapadene mekaraken basa Jawi. Mila punika, pitakenan ingkang kawahyaaken, punapa arahipunKBJ taksih saged dipunewahi?

Yen pancen KBJ IV nelasaken anggaran watawis Rp 7 milyar, punapa punika boten nama mbeborosi? Kadospundi saupami wragadipun dipun irit lan wekdalipun dipundamel langkung singkat? Upaminipun, cekap ngginakaken anggaran Rp 1 milyar, kanthi risiko pasartanipun dipunkirangi lan wekdalipun dipun damel langkung singkat. Jer perkawis kawontenanipun basa Jawi sampun dipunmangertosi dening para pasarta kongres. Langkung sae dudutan saha rekomendasi asilipun KBJ I, II lan III dipun jingglengi malih, dipunrevisi saha dipuntambahi
kanthi dudutan lan rekomendasi ingkang realistis lan saged kawujudaken ing kanyatan.

Badhe saya langkung sae, sisaning anggaran, inggih punika ingkang Rp
6 milyar kaginaken kangge nerbitaken utawi nyithak buku-buku waosan basa Jawi. Buku-buku basa Jawi punika boten winates ing buku pamulangan basa lan sastra Jawi, nanging ugi buku-buku karya sastra (kumpulan sekar macapat,geguritan, antologi cerkak, dongeng, roman sejarah, novel utawi roman modheren sarta kritik sastra), buku-buku nonfiksi sarta karya jurnalistik.

Ing wekdal punika buku dados kabetahan ingkang kedah dipunprioritasaken jroning nguri-uri saha mekaraken basa-sastra Jawi. Ing SD, SMP, malah ugi ing tataran SMA, wekdal punika sampun kagiyataken pamulanganing basa Jawi,nanging kegiyatan kalawau boten kasengkuyung dening pasadhiyan waosan basa Jawi ingkang nyekapi, kuantitas punapadene -mliginipun- kualitasipun. Ing kanyatan, pamulangan basa Jawi nembe asipat apalan. Kegiyatan maos (membaca)
waosan Jawi, micara (berwicara) saha nyerat (nulis) dereng saged kamekaraken kanthi sae. Kamangka tigang prekawis kalawau dados intinipun pamulangan basa Jawi.

Amargi boten wonten buku-buku basa Jawi ingkang cekap ing sekolah-sekolah saha ing madyaning masyarakat, generasi mudha Jawi dados kagok nalika maos seratan basa Jawi. Bab punika dados pepalang ingkang serius jroning nguri-urilan mekaraken basa Jawi. Kanthi arta Rp 6 milyar, kathah buku basa Jawiingkang saged katerbitaken, lan bab punika jelas langkung murakabi.

(Sarworo Soeprapto, alumnus Jurusan Sastra Daerah FIB UGM lan Program Studi Ketahanan Nasional Pasca Sarjana UGM, mantan redaktur pelaksana Majalah Mekar Sari-35)

sumber: www.suaramerdeka.com

lha menika dipunkopipaste sangking Ngapak Dot Com